Łabędź krzykliwy

Łabędzie są stałymi bywalcami wszelkiego rodzaju zbiorników wodnych w naszym kraju. Chyba każdy z nas jako dziecko biegał nad pobliski staw czy rzeczkę żeby nakarmić łabędzie oraz towarzyszące im zazwyczaj kaczki. I zapewne wielu miało wątpliwą przyjemność zostać ostrzeżonym przez ptaki, że podchodzi zbyt blisko – zdenerwowany łabędź potrafi być naprawdę przekonujący. Bardziej spostrzegawczym zapewne udało się dostrzec, że na terenie Polski żyje więcej niż jeden gatunek tego ptaka.

Jak wygląda łabędź krzykliwy?

Nieco rzadziej spotykanym u nas gatunkiem jest łabędź krzykliwy (Cygnus cygnus). Jest podobnej wielkości co pospolitszy łabędź niemy. Niemniej wydaje się bardziej powabny i szlachetny – takie wrażenie spowodowane jest długą i wyprostowaną szyją (łabędzie nieme mają szyję wygiętą w kształt litery „S”). Ponadto podczas pływania ma skrzydła położone wzdłuż tułowia, co również dodaje im elegancji. Dorosłe ptaki są jednolicie białe. Charakterystyczną cechą jest dziób, trzymany przez ptaki pod kątem prostym – czarny z nasadą i górną częścią w kolorze żółtym (najczęściej jaśniejsza część jest trójkątna).

Osobniki młodociane mają upierzenie w kolorze szarym, a górna część dzioba jest w kolorze ciała. Łabędź krzykliwy jest ptakiem stosunkowo ciężkim – masa ciała waha się w granicach od siedmiu do nawet ponad dwunastu kilogramów. Przeciętna długość ciała to około sto czterdzieści centymetrów, a rozpiętość skrzydeł wynosi w przybliżeniu dwieście centymetrów. Samce są nieco większe niż ich partnerki. Dodatkową cechą pozwalającą rozpoznać ten gatunek, jest fakt, że podczas lotu nie usłyszymy charakterystycznego szumu skrzydeł jak ma to miejsce w przypadku łabędzia niemego.

Głośny ptak - dlaczego łabędź krzykliwy krzyczy?

Jak sama nazwa wskazuje (w odróżnieniu od łabędzia niemego) łabędź krzykliwy wydaje dźwięki - są one podobne do głosów wydawanych przez żurawie. Ptaki krzyczą zarówno pływając, jak i podczas przelatywania z miejsca na miejsce, ponadto sygnalizują w ten sposób zbliżające się niebezpieczeństwo. Oczywiście najbardziej spektakularne dźwięki wydają w czasie trwania tańca godowego.

Występowanie

Łabędzie krzykliwe coraz częściej gniazdują na terenie Polski. Najwięcej par zakładających gniazda można spotkać na Pomorzu, ale też w Dolinie Baryczy, północno-wschodniej i środkowej części kraju. Trzeba jednak mieć na uwadze, że są to ptaki wędrujące. Zazwyczaj przylatują w październiku, lub listopadzie a odlatują na przełomie marca i kwietnia. Jeśli chodzi o ptaki migrujące to można je dostrzec na całym obszarze naszego kraju. Gatunek ten wybiera do bytowania przede wszystkim tereny nad jeziorami, stawami, i bagnami, gdzie roślinność jest stosunkowo bujna. Osobniku, które przybywają do Polski z zagranicy zauważyć można również na nadmorskich plażach czy sezonowych rozlewiska rzecznych.

Zasadniczo łabędzie krzykliwe można spotkać w północnych częściach Europy i Azji.

Wierność łabędzi

Łabędzie krzykliwe łączą się w pary na całe życie. Samiec i samica podczas godów odbywają swoisty taniec w wodzie, podczas którego wykonują intensywne ruchy szyjami i głośno krzyczą. Gniazdo budują oboje rodzice – jest to kopiec z roślin, zazwyczaj w strefie przybrzeżnej porośniętej trzciną, bądź na naturalnych wysepkach, na stawach czy zalewach. Jaja (zazwyczaj jest ich koło pięciu, w kolorze szarozielonym, składane w kwietniu, bądź maju) wysiaduje wyłącznie samica, co nie znaczy, że w tym czasie samiec zupełnie się nie udziela. Przyjmuje on zadanie obrony gniazda przed nieproszonymi gośćmi.

Pisklęta wykluwają się po mniej więcej trzydziestu pięciu dniach i właściciel natychmiast opuszczają gniazdo. Pozostają z rodzicami przez co najmniej trzy kolejne miesiące. Bardzo często w porze wylęgu można zobaczyć sznur piskląt płynący za matką i oczywiście pod czujnym wzrokiem ojca. Okazuje się, że młode łabędzie nawet po osiągnięciu samodzielności chętnie zostają z rodzicami jeszcze w czasie zimy, a niejednokrotnie młode ptaki nawet z kilku wcześniejszych lęgów zimują wraz z nimi. Można więc stwierdzić, że łabędź krzykliwy jest naprawdę rodzinnym ptakiem.

Pożywienie

Łabędzie krzykliwe zasadniczo przestrzegają diety roślinnej – pokarm cedzą dziobami z tafli wody, lub zbierają na brzegu. Nie wzgardzą jednak mięczakami w okresie letnim, jak również pokarmem przynoszonym nad zbiorniki wodne przez ludzi, lub resztkami pozostałymi po zbiorach na polach kukurydzy czy rzepaku.

Ochrona gatunku

Ptaki z tego gatunku podlegają ochronie i zostały wymienione w Dyrektywie ptasiej. Największym zagrożeniem jest dla nich utrata naturalnych siedlisk spowodowana regulacją zbiorników wodnych i osuszaniem podmokłych terenów. Skutkuje to brakiem miejsc do żerowania, a także zarośniętych obszarów, na których łabędzie krzykliwe mógłby by spokojnie zbudować gniazdo i złożyć jaja. Należy jednak dodać, że na terenie naszego kraju gatunek ten sukcesywnie powiększa obszar występowania.